زمان تقریبی مطالعه: 13 دقیقه
 

آثار آمیزش (قرآن)





هر عملی در عالم واقع آثاری دارد ؛ عمل آمیزش جنسی نیز آثار خاصی دارد که بعضی از این آثار شرعی و بعضی طبیعی هستند و در قرآن به آنها اشاره شده است .


۱ - آثار شرعی آمیزش


آثار شرعی آمیزش با توجه به آیات قرآن عبارتند از:

۱.۱ - اثبات تمام مهریه


••• لزوم پرداخت تمام مهریه زن مطلقه در صورت آمیزش با او:
«و ان طلقتموهن من قبل ان تمسوهن و قد فرضتم لهن فریضة فنصف ما فرضتم...؛و اگر آنان را، پیش از آن که با آنها تماس بگیرید و (آمیزش‌جنسی کنید) طلاق دهید، در حالی که مهری برای آنها تعیین کرده‌اید، (لازم است) نصف آنچه را تعیین کرده‌اید (به آنها بدهید) »

••• بازپس گیری مهریه همسر، پس از آمیزش با او، امری ناروا:
«و ان اردتم استبدال زوج مکان زوج و ءاتیتم احدیهن قنطارا فلاتاخذوا منه شیئا اتاخذونه بهتنا و اثما مبینا • و کیف تاخذونه و قد افضی بعضکم الی بعض و اخذن منکم میثقا غلیظا؛ و اگر تصمیم گرفتید که همسر دیگری به جای همسر خود انتخاب کنید، و مال فراوانی (بعنوان مهر) به او پرداخته‌اید، چیزی از آن را پس نگیرید! آیا برای بازپس گرفتن مهر آنان، به تهمت و گناه آشکار متوسل می‌شوید؟! و چگونه آن را باز پس می‌گیرید، در حالی که شما با یکدیگر تماس و آمیزش کامل داشته‌اید؟ و (از این گذشته،) آنها (هنگام ازدواج،) از شما پیمان محکمی گرفته‌اند!»
«و قد افضی بعضکم بعضا» کنایه از آمیزش است. پس از آمیزش ، زن مالک همه مهر می‌شود و اگر مهر به وی پرداخت شده باشد، مرد حق پس گرفتن آن را ندارد

۱.۲ - جواز ازدواج مجدد


آمیزش محلل با زن سه طلاقه، سبب جواز ازدواج همسر پیشین با وی:
«فان طلقها فلاتحل له من بعد حتی تنکح زوجا غیره...؛اگر (بعد از دو طلاق و رجوع، بار دیگر) او را طلاق داد، از آن به بعد، زن بر او حلال نخواهد بود؛ مگر اینکه همسر دیگری انتخاب کند (و با او، آمیزش‌جنسی نماید. در این صورت،)....»
در نکاح محلّل سه قول است:
۱. مجرّد عقد، کفایت می‌کند.
۲. آمیزش نیز باید صورت گیرد.
۳. ‌افزون بر عقد و آمیزش ، انزال نیز لازم است. بیش‌تر مفسّران و فقیهانِ شیعه و سنّی بر قول دومند. در روایت امام صادق علیه‌السلام نیز آمده که آن زن بر شوهر پیشین حلال نمی‌شود مگر این‌که دیگری لذّت آمیزش با او را بچشد: لاتَحِلُّ لِزوجِهَا الاوّل حَتّی یَذوُق الاخر عُسَیلَتها.

۱.۳ - حرمت ازدواج با ربیبه


آمیزش با همسر، سبب حرمت ازدواج با دختر همسر ( ربیبه ):
«حرمت علیکم... و ربئبکم التی فی حجورکم من نسائکم التی دخلتم بهن فان لم تکونوا دخلتم بهن فلاجناح علیکم...؛حرام شده است بر شما، ...و دختران همسرتان که در دامان شما پرورش یافته‌اند از همسرانی که با آنها آمیزش جنسی داشته‌اید -و چنانچه با آنها آمیزش جنسی نداشته‌اید، (دختران آنها) برای شما مانعی ندارد....»

۱.۴ - عده


وجوب عده نگه داشتن برای زنان مطلقه، در صورت آمیزش با شوهران و لازم نبودن عده برای زنان مطلقه در صورت عدم آمیزش :
۱. «... اذا نکحتم المؤمنت ثم طلقتموهن من قبل ان تمسوهن فما لکم علیهن من عدة تعتدونها...؛... هنگامی که با زنان با ایمان ازدواج کردید و قبل از همبستر شدن طلاق دادید، عدّه‌ای برای شما بر آنها نیست که بخواهید حساب آن را نگاه دارید....» از مفهوم آیه استفاده می‌شود که در صورت آمیزش ، عده لازم است.
۲. «و‌المُطَلَّقـتُ یَتربَّصنَ بِأنفُسِهِنَّ ثَلثَةَ قُرُوء؛زنان طلاق داده شده، باید مدّت سه پاکی انتظار بکشند.» مراد از «المطلّقت»، زنان غیر یائسه و غیربارداری است که شوهر با آنان آمیزش کرده است. در روایاتی از اهل‌بیت علیهم‌السلام آمده است: إذا التقی الختانان وجب المهر و العدّة؛هرگاه دو ختنه‌گاه به هم برسند، مهر و عِدّه واجب می‌شود.»

۱.۵ - لزوم غسل یا تیمم


••• لزوم غسل یا تیمم پس از آمیزش برای ورود به مسجد و نماز:
«... لاتقربوا الصلوة و انتم سکری حتی تعلموا ما تقولون و لاجنبا الا عابری سبیل حتی تغتسلوا و ان کنتم مرضی او علی سفر او جاء احد منکم من الغائط او لمستم النساء فلم تجدوا ماء فتیمموا صعیدا طیبا...؛... در حال مستي به نماز نزديك نشويد، تا بدانيد چه ميگوييد! و همچنين هنگامي كه جنب هستيد - مگر اينكه مسافر باشيد - تا غسل كنيد. و اگر بيماريد، يا مسافر، و يا «قضاي حاجت» كرده‌ ايد، و يا با زنان آميزش جنسي داشته‌ ايد، و در اين حال، آب (براي وضو و غسل) نيافتيد، با خاك پاكي تيمم كنيد! ....»
در روایت، «لامستم» به مجامعت معنا شده است. از سویی دیگر، به قرینه «الا عابری سبیل» منظور از «لاتقربوا» می‌تواند عدم قرب به مکان نماز، یعنی مساجد باشد؛ چنان که روایت نیز دلالت می‌کند.

••• لزوم تیمم برای نماز، یا ورود به مسجد پس از آمیزش در صورت نبودن آب:
۱. «... لاتقربوا الصلوة و انتم سکری حتی تعلموا ما تقولون و لاجنبا الا عابری سبیل حتی تغتسلوا... او لمستم النساء فلم تجدوا ماء فتیمموا صعیدا طیبا فامسحوا بوجوهکم و ایدیکم....... در حال مستي به نماز نزديك نشويد، تا بدانيد چه ميگوييد! و همچنين هنگامي كه جنب هستيد - مگر اينكه مسافر باشيد - تا غسل كنيد. ... و يا با زنان آميزش جنسي داشته‌ ايد، و در اين حال، آب (براي وضو و غسل) نيافتيد، با خاك پاكي تيمم كنيد!....»
۲.« ... و ان کنتم مرضی او علی سفر اوجاء احد منکم من الغائط او لمستم النساء فلم تجدوا ماء فتیمموا صعیدا طیبا...؛و اگر بيمار يا مسافر باشيد يا يكي از شما از محل پستي آمده (قضاي حاجت كرده) يا با زنان تماس گرفته باشيد (آميزش جنسي كرده‌ ايد) و آب (براي غسل يا وضو) نيابيد با خاك پاكي تيمم كنيد ....» از آن جا که لزوم غسل و تیمم تنها برای انجام نماز و ورود به مسجد و اعمال آن است استفاده فوق انجام شده است.

۱.۶ - بطلان روزه


آمیزش ، روزه را باطل می‌کند، بدین سبب برای روزه‌دار ممنوع شده است. قرآن می‌گوید: «أُحِلَّ لَکم لَیلةَ الصِّیامِ الرَّفَثُ إلی نِسائِکم... فَالـن بشِروهُنَّ... حَتّی یَتبیَّن لَکُمُ الخَیطُ الأبیَضُ مِنَ‌الخَیطِ الأسوَدِ؛ آميزش جنسي با همسرانتان در شب روزه داري حلال است... اكنون با آنها آميزش كنيد ... تا رشته سپيد صبح از رشته سياه (شب) براي شما آشكار گردد....»
برخی گفته‌اند: این آیه به آمیزش در ماه رمضان ناظر است که پیش از نزول آن، حرام بوده است.
[۲۷] هاشمی رفسنجانی، اکبر، تفسیر راهنما، ج۱، ص۶۰۶.
با فرود آمدن این آیه، فقط مباشرت در شب حلال شد و در روزهای ماه رمضان بر حرمت خود باقی است. بنابر غایت بودن جمله «حتّی یَتبَیّن» برای «بشِروهُنَّ»
[۲۸] ابن‌عربی، محمد بن علی، احکام القرآن، ج۱، ص۳۱۹.
[۲۹] الفرقان فی تفسیر القرآن، ج۲، ص۶۲.
حرمت آمیزش پس از طلوع فجر و بطلان روزه نیز استفاده می‌شود.

۱.۷ - بطلان اعتکاف


آمیزش در شب و روز در حال اعتکاف ، حرام و از مبطلات آن است : «... وَ لاتُبشِرُوهُنَّ وَ أنتُم عـکِفُون فی‌المَسجِد؛... در حالی‌که در مساجد معتکف هستید، با زنان در نیامیزید.»

۱.۸ - ثبوت کفّاره ایلاء


ایلاء ، سوگند مرد بر ترک آمیزش با همسر خویش بیش از چهار ماه است که بر چنین سوگندی تا چهار ماه می‌تواند باقی بماند و اگر در این میان با همسر خود آمیزش کند، خدا آمرزنده و مهربان است: «لِلَّذین یُؤلونَ من نسائِهم تربُّصُ أربعةِ أشهُر فَإن فَاءُو فَإنَّ اللَّهَ غَفورٌ رَحیمٌ؛» در این صورت، برخی با استناد به ذیل آیه، کفّاره را واجب نمی‌دانند؛ ولی امامیّه و بیش‌تر فقیهان اهل‌سنّت ، براساس آیه ۸۹ مائده گفته‌اند: کفّاره شکستن سوگند که اطعام یا پوشاندن ده فقیر یا آزاد کردن یک برده است، بر او واجب می‌شود و در صورت عدم توانایی، باید سه روز روزه بگیرد. آنان جمله «فإنَّ اللّهَ غفورٌ رَحیم» را بر عدم مجازات حمل کرده‌اند، نه بر عدم وجوب کفّاره .

۲ - آثار طبیعی آمیزش


عمل جنسی آمیزش تکوینا آثاری طبیعی دارد که در آیات به چند نمونه از این آثار اشاره شده است.

۲.۱ - اذيت در دوران حيض‌


زيانمندى آميزش در دوران حیض و قاعدگى براى زن:
«و يسئلونك عن المحيض قل هو أذى فاعتزلوا النساء فى المحيض ...؛ و از تو، درباره خون حيض سوال مي‌كنند، بگو: چيز زيانبار و آلوده‌ اي است، از اين رو در حالت قاعدگي، از زنان كناره گيري كنيد! ....»
فاى تفريع در «فاعتزلوا» قرينه است بر اين‌كه پرسش مردم از حيض به مجامعت در ايّام حيض مربوط مى‌شود؛ بنابراين، مرجع «هو» مى‌تواند چيز مقدّرى مثل «الجماع» باشد.

۲.۲ - تولید نسل


فرزنددار شدن، نتیجه آمیزش با همسر :
۱. «احل لکم لیلة الصیام الرفث الی نسائکم... فالن بشروهن و ابتغوا ما کتب الله لکم...؛آميزش جنسي با همسرانتان در شب روزه داري حلال است... اكنون با آنها آميزش كنيد و آنچه را خدا بر شما مقرر داشته طلب نمائيد....» مقصود از «ما کتب الله» همان گونه که اکثر مفسران گفته‌اند، فرزند است؛ بنابراین، جمله «فالان باشروهن» به این معنا است: مجامعت کنید و در پی فرزنددار شدن باشید.
۲. «نساؤکم حرث لکم فاتوا حرثکم انی شئتم و قدموا لانفسکم...؛زنان شما، محل بذرافشاني شما هستند، پس هر زمان كه بخواهيد، مي‌توانيد با آنها آميزش كنيد. و (سعي نمائيد از اين فرصت بهره گرفته، با پرورش فرزندان صالح) اثر نيكي براي خود، از پيش بفرستيد! ....» مقصود از جمله «و قدموا لانفسکم» به قرینه «حرث لکم» می‌تواند فرزند باشد.
۳. «قالت رب انی یکون لی ولد و لم یمسسنی بشر...؛(مريم) گفت: پروردگارا! چگونه ممكن است فرزندي براي من باشد، در حالي كه انساني با من تماس ‌ نگرفته است؟!....» «و لم یمسسنی بشر»، کنایه از عدم مجامعت است.
۴. «قالت انی یکون لی غلم و لم یمسسنی بشر...؛گفت چگونه ممكن است فرزندي براي من باشد در حالي كه تاكنون انساني با من تماس نداشته....»

۲.۳ - استمرار نسل


استمرار نسل انسان در نتیجه آمیزش آدم علیه‌السلام با همسرش حوا و باردار شدن او:
«هو الذی خلقکم من نفس واحده و جعل منها زوجها لیسکن الیها فلما تغشیها حملت حملا خفیفا فمرت به....؛او خدائي است كه شما را از نفس واحدي آفريد و همسرش را نيز از جنس او قرار داد تا در كنار او بياسايد سپس هنگامي كه با او نزديكي كرد حملي سبك برداشت كه با وجود آن به كارهاي خود ادامه مي‌داد، و چون سنگين شد....»
«تغشی» کنایه از آمیزش است.

۳ - پانویس


 
۱. بقره/سوره۲، آیه۲۳۷.    
۲. نساء/سوره۴، آیه۲۰.    
۳. نساء/سوره۴، آیه۲۱.    
۴. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۳، ص۴۲.    
۵. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۳، ص۴۲.    
۶. بقره/سوره۲، آیه۲۳۰.    
۷. قرطبی، محمد بن احمد، الجامع لأحکام القرآن، ج۳، ص۱۴۷.    
۸. قرطبی، محمد بن احمد، الجامع لأحکام القرآن، ج۳، ص۱۴۸.    
۹. قرطبی، محمد بن احمد، الجامع لأحکام القرآن، ج۳، ص۱۴۷.    
۱۰. قرطبی، محمد بن احمد، الجامع لأحکام القرآن، ج۳، ص۱۴۸.    
۱۱. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۲، ص۵۸۰.    
۱۲. طوسی، محمد بن حسن، تهذیب الاحکام، ج۸، ص۹۱.    
۱۳. نساء/سوره۴، آیه۲۳.    
۱۴. احزاب/سوره۳۳، آیه۴۹.    
۱۵. بقره/سوره۲، آیه۲۲۸.    
۱۶. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۲، ص۵۷۳.    
۱۷. حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، ج۱۵، ص۶۶.    
۱۸. نساء/سوره۴، آیه۴۳.    
۱۹. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۵، ص۵۵۵، ح۵.    
۲۰. عروسی حویزی، عبدعلی بن جمعه، تفسیر نورالثقلین، ج۱، ص۴۸۴.    
۲۱. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۳، ص۹۳.    
۲۲. نساء/سوره۴، آیه۴۳.    
۲۳. مائده/سوره۵، آیه۶.    
۲۴. طوسی، محمد بن حسن، کتاب الخلاف، ج۲، ص۱۸۱.    
۲۵. بقره/سوره۲، آیه۱۸۷.    
۲۶. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۲، ص۴۵.    
۲۷. هاشمی رفسنجانی، اکبر، تفسیر راهنما، ج۱، ص۶۰۶.
۲۸. ابن‌عربی، محمد بن علی، احکام القرآن، ج۱، ص۳۱۹.
۲۹. الفرقان فی تفسیر القرآن، ج۲، ص۶۲.
۳۰. طوسی، محمد بن حسن، کتاب الخلاف، ج۲، ص۲۲۹.    
۳۱. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۲، ص۵۰۵.    
۳۲. خمینی، روح اللّٰه، تحریر الوسیله، ج۱، ص۲۸۲.    
۳۳. بقره/سوره۲، آیه۱۸۷.    
۳۴. سیوری، مقداد بن عبد اللّٰه، کنز العرفان فی فقه القرآن، ج۲، ص۲۹۲.    
۳۵. کاظمی، مسالک الأفهام إلی آیات الأحکام، ج۴، ص۱۰۷.    
۳۶. بقره/سوره۲، آیه۲۲۶.    
۳۷. قرطبی، محمد بن احمد، الجامع لأحکام القرآن، ج۳، ص۱۰۹.    
۳۸. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۲، ص۵۷۱.    
۳۹. طبری، محمد بن جریر، جامع البیان عن تأویل آی القرآن، ج۴، ص۴۷۵-۴۷۶.    
۴۰. قرطبی، محمد بن احمد، الجامع لأحکام القرآن، ج۳، ص۱۰۹.    
۴۱. مائده/سوره۵، آیه۸۹.    
۴۲. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۲، ص۵۷۱.    
۴۳. بقره/سوره۲، آیه۲۲۲.    
۴۴. بقره/سوره۲، آیه۱۸۷.    
۴۵. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۱۹۹.    
۴۶. بقره/سوره۲، آیه۲۲۳.    
۴۷. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۲، ص۲۱۲.    
۴۸. آل عمران/سوره۳، آیه۴۷.    
۴۹. مریم/سوره۱۹، آیه۲۰.    
۵۰. اعراف/سوره۷، آیه۱۸۹.    
۵۱. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ص۳۶۱، ذیل «تغشی».    


۴ - منبع


مرکز فرهنگ معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۱، ص۳۹۹، برگرفته از مقاله«آثار آمیزش».    
دائرةالمعارف قرآن کریم، ج۱، برگرفته از مقاله «آمیزش».    


رده‌های این صفحه : آمیزش | موضوعات قرآنی




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.